"De Britse Oost-Indische Compagnie bouwde 250 jaar geleden haar eerste vestiging op Balambangan als handelspost. De nederzetting verhandelde opium, munitie en weefsels met de Tausugs en Maguindanaons. In de tweede helft van de 18e eeuw probeerden de Nederlanders uit Batavia de westkust van het eiland te vestigen, maar trokken zich tegen 1797 terug."
Kampong Selamat
Pulau Balambangan is een eiland, dat aan de noordpunt van Borneo. Balambangan ligt ongeveer 21 km ten noorden van Kudat en 3 km ten westen van Pulau Banggi. Het maakt nu deel uit van het Tun Mustapha Marine Park (TMP). Er is echter heel weinig bekend over dit eiland, dat niet ver van het Filippijnse eiland Palawan verwijderd ligt. Balambangan is een klein eiland van ongeveer 24 km (lengte) bij 18 km (breedte). De bevolking op het eiland is vrij schaars en voornamelijk geconcentreerd in twee dorpen, kg. Batu Sireh en Kg. Selamat. Heel wat bootmensen leven in een nomadisch leven op zee. Visvangst is een heel belangrijk onderdeel van hun leven, hoewel er tegenwoordig op het land een verscheidenheid aan gewassen, van cassave (de bron van tapioca) tot ananas wordt verbouwd. Het eiland heeft mooie lange, witte zandstranden, maar ook mangrove bossen. Het grootste deel van het heuvelachtige land loopt in zuidoostelijke richting door het midden van het eiland. De glooiende heuvels rijzen op een hoogte van ongeveer 170 m, maar in het zuiden worden ze doorsneden door vrij steile wanden. Verder naar het zuiden scheidt een diepe, door land omgeven baai, Ayer Simpul, deze ronde heuvels van de ruige kalksteen land dat het zuidelijkste puntje van het eiland vormt. Daar is de meest prominente klif met een hoogte van 50 tot 170 m.
Je komt op dit eiland door een boot te huren, die vertrekt vanaf het eiland Banggi (Pulau Banggi). Balambangan ligt ongeveer 21 km ten noorden van Kudat en 3 km ten westen van Pulau Banggi. Je komt aan bij Kg. Selamat (Selamat Village), waar abalone wordt gekweekt. Zeeoren zijn zeeslakken. Zij kunnen vrij groot worden, tot 10 of zelfs 20 centimeter.
Kg Selamat is niet zo "selamat" (veilig) omdat je soms agressieve zoutwaterkrokodillen onder de huizen van de zeenomaden kunt zien zwemmen. Lokale bewoners beweren, dat de krokodillen hier in vrede met de mensen leven. Toch zijn er verhalen, dat lokale vissers op zee zijn aangevallen bij het zetten van fuiken. Er zijn 3 belangrijke kampongs op het eiland: Kampung Selamat, Kampung Kok Simpul en Kampung Batu Sirih. Het eiland heeft geen stromend water en is niet aangesloten op het elektriciteitsnet.
xx
Er zijn meer dan 20 kalksteengrotten, allemaal zonder naam, maar er zijn er slechts vier onderzocht.
Ze hebben mooi gevormde stagmieten en stalagtieten. Deze
grotten vind je voornamelijk in het zuiden van het eiland. Ontwikkelaars willen de kalksteen te delven, wat een belangrijk ingrediënt is bij de productie van cement. Grotten, die duizenden jaren nodig hebben om zich te vormen, zouden cement worden dat slechts een paar cent waard is. In één van deze grotten leefde een paleolithische gemeenschap zo'n 20.000 jaar geleden. De rest is van de grotten is niet onderzocht. Archeologische vondsten van drie prehistorische menselijke botten en 36 artefacten, uit het Pleistoceen tijdperk (de ijstijd - tussen 1,75 miljoen en 11.000 jaar geleden) werden daar ontdekt door onderzoekers in 1997. De lokale bevolking zegt dat de Japanners ook de grotten van Balambangan gebruikten als Tweede Wereldoorlog. Men schijnt reeds begonnen te zijn met de delving in het noorden van het eiland, hoewel er geen milieueffectrapportage (MER) is ingediend.
Kampong op Balambangan
De zee rond Balambangan maakt deel uit van TMP. Het is ook de thuisbasis van de op een na grootste concentratie koraalriffen in Maleisië, die bijdraagt aan de zeevisserij en aquacultuurproductie van Sabah. Alle mijnbouwactiviteiten, waarvan plannen bestaan, zullen een negatieve invloed hebben op het milieu. Duik-, toerisme- en de visserijsector zullen daaronder lijden. Vooral omdat men zich ook meer en meer op het toerisme wil gaan richten. Balambangan Island, hoewel klein van formaat, bevat veel wetenschappelijke, esthetische en culturele erfgoedwaarden die moeten worden beschermd tegen lukraak misbruik voor economische voordelen op korte termijn.
Er is één school op het eiland met ca. 80 leerlingen, waarvan de meeste afwezig zijn. Degenen die niet komen opdagen voor lessen, noemen meestal veiligheidsredenen voor hun afwezigheid. Zo moeten leerlingen van Kampung Kok Simpul ruim een uur door de jungle trekken. Voor de leerlingen van Kampung Batu Sirih is slecht weer het grootste probleem, aangezien ze per boot naar school reizen. Als de wind hard wordt en de zee woelig is, moeten de kinderen thuis blijven. Er is door Petronas een hostel met eetzaal en surau gefinancierd, zodat kinderen (jongens en meisjes gescheiden) eventueel kunnen overnachten. Er komen 120 bedden. Met de bouw van het hostel hoopt men, dat er voor ouders geen reden is om hun kinderen niet naar school te sturen.
